In Harlingen neemt het aantal overbelaste mantelzorgers ernstig toe. ‘Het kon gewoon niet meer’

Myrddin Hilbrands , Leeuwarder Courant 10 november 2025

Ruim 70.000 volwassenen zorgen in Friesland bijna fulltime voor een ziek familielid. In Harlingen nam het aantal mensen dat zich overbelast voelt door die mantelzorg erg toe. „Het kon gewoon niet meer.”

De hele kofferbak van de auto van Folkert Mollema ligt vol met blauwe tasjes. Ze zitten vol met kleine cadeautjes, zoals een suikerbrood en een plantje. Samen met Paul Scheffer deelt Mollema de tasjes zondagmiddag uit aan mantelzorgers in Harlingen.

„Het is stille zorg”, zegt Mollema. „Een heleboel mensen weten niet eens dat ze mantelzorger zijn.” Daarom vindt hij het belangrijk om ze deze zondag in het zonnetje te zetten.

Maandag is het de Dag van de Mantelzorg, een dag bedoeld om waardering uit te spreken voor iedereen die zorgt voor een naaste. Het aantal mantelzorgers in Friesland wordt steeds groter, blijkt uit onderzoek van Independer. De zorgvergelijker baseert zich op cijfers van het CBS, RIVM en de GGD.

Volgens het onderzoek is het aantal mensen dat de zorg als een zware belasting ervaart, gestegen. Ten opzichte van twee jaar geleden is de stijging in Friesland bijna 14 procent.Per gemeente zijn er grote verschillen. Harlingen is een uitschieter. Daar is het aantal zwaarbelaste mantelzorgers volgens de zorgvergelijker in twee jaar gestegen met 330 procent. In 2022 ging het om 140 mensen. Volgens Independer gaat het nu om 602 mensen in Harlingen die de mantelzorg als zwaar ervaren.

‘Ik wilde het nog niet’

Scheffer (78) weet zelf precies hoe het voelt om de zorg van een dierbare op je te nemen. Zijn vrouw (79) heeft alzheimer. Hij zorgde jarenlang 24 uur per dag voor haar.

Sinds kort is ze opgenomen. „Je krijgt ook alle buien over je heen. Professionals kunnen beter afstand nemen. Die gaan ’s avonds naar huis.” De zorg was eigenlijk te veel voor Scheffer. „De kinderen en de arts zeiden: ze moet nu opgenomen worden. Maar ik wilde dat nog niet.”

Toen haar vader overleed nam Syliva Quinn Helvrich uit Harlingen geruisloos de zorg voor haar moeder over. Foto: LC

Zijn verhaal lijkt op dat van Sylvia Quinn Helvrich (65). Ze heeft net een tasje aangenomen van Mollema. Toen haar vader overleed, nam zij geruisloos de zorg voor haar moeder (90) op zich. „Alles deed ik. Koken, schoonmaken. Als er iemand bij haar aan de deur kwam, zei ze altijd: bel mijn dochter maar, die regelt alles.”

Zestien jaar zorgde ze voor haar moeder. De eerste jaren had ze daarnaast nog een baan. Twee keer kreeg haar moeder een herseninfarct. Sinds kort verblijft ze in een verzorgingstehuis. „Ik vond het moeilijk, maar het kon gewoon niet meer. Het kwam me tot hier.” Quinn houdt haar hand ver boven haar hoofd.

Schuldgevoel

Soms heeft ze een schuldgevoel, zegt Quinn. Ze is bang dat haar moeder niet kan aarden in het verzorgingstehuis. En dus is ze nog veel bezig met zorgen voor haar moeder. „In het weekend komt ze hier. Elke dag ga ik langs. Vrijdag naar het bruin café in het verzorgingstehuis.”

Daar is Scheffer ook vaak met zijn vrouw te vinden. Ze genieten van de optredens van Harlinger artiesten. „Als ze de weg kwijt zijn, is er niks mooiers dan muziek.”

Al zes jaar delen Scheffer en Mollema, leden van vrijwilligersvereniging de Lions Club, de tasjes uit. Ook Peter Tak (71) uit Harlingen krijgt er een. Hij zorgt voor zijn vrouw Tiny de Jong (73), die ademhalingsproblemen heeft. Hij vindt zijn inspanningen niet zo bijzonder. „Het is je vrouw. Dat doe je.”